Πρωταθλητές, αήττητοι, νταμπλούχοι…
Κύπρος 1934, ξεκινάει το πρώτο Παγκύπριο Πρωτάθλημα ποδοσφαίρου ανδρών και σε αυτό συμμετέχουν οκτώ σύλλογοι. Από τότε μέχρι σήμερα άλλαξαν πολλά, αν δοκιμάσουμε να τα απαριθμήσουμε θα χάσουμε σίγουρα το μέτρημα. Θα προσπαθήσουμε όμως να μεταφέρουμε αρκετά σημαντικά σημεία για το θεσμό, που αποτελεί χωρίς αμφισβήτηση τον σπουδαιότερο στον αθλητικό τομέα της Κύπρου.
Το Πρωτάθλημα πραγματοποιήθηκε 85 φορές, αλλά η αγωνιστική περίοδος 2019-2020 δεν ολοκληρώθηκε ελέω κορονοϊού. Σε αυτές δεν συμπεριλαμβάνεται η σεζόν 1963-1964 που διακόπηκε στα μέσα του πρώτου γύρου λόγω των διακοινοτικών ταραχών στη νησί και θεωρείται άκυρη. Δεν διεξήχθη καθόλου την τριετία 1941-1944, ούτε τη σεζόν 1958-1959.
Συνολικά 44 σύλλογοι αγωνίστηκαν στην Α’ Κατηγορία τουλάχιστον μια αγωνιστική περίοδο, με έντεκα από αυτούς να καταφέρνουν να στεφθούν πρωταθλητές. Πολυνίκης ο ΑΠΟΕΛ με 29 τρόπαια, μετρώντας επίσης το μεγαλύτερο σερί κατακτήσεων με εφτά στη σειρά από τη σεζόν 2012-2013 μέχρι το 2018-2019. Ακολουθεί η Ομόνοια Λευκωσίας με 21 τίτλους, έχοντας πετύχει έξι σερί κατακτήσεις που ίσως να ήταν περισσότερες εάν δεν συμμετείχε στην Α’ Εθνική Ελλάδος. Το 1971-1972 πήρε την πρωτιά που την έστειλε στο ελληνικό πρωτάθλημα και δεν είχε την ευκαιρία να υπερασπιστεί τα σκήπτρα της, αλλά με την επιστροφή της ένα χρόνο αργότερα παρέμεινε στην κορυφή για έξι σεζόν. Την τριάδα κλείνει η Ανόρθωση Αμμοχώστου με 13 τρόπαια πρωταθλήματος, εκ των οποίων τα πέντε τα κατέκτησε από το 1995 μέχρι το 2000. Μια χρυσή περίοδος για τη «μεγάλη κυρία».
Επόμενοι στη λίστα είναι οι δύο μεγάλες ομάδες της Λεμεσού, η ΑΕΛ και ο Απόλλωνας. Ο δεύτερος μετράει τέσσερις τίτλους, με τη συμπολίτισσα να έχει έξι. Τρεις φορές πρωταθλητής στέφθηκε ο Ολυμπιακός Λευκωσίας, με τελευταία το 1971. Οι «μαυροπράσινοι» δεν είχαν την ευκαιρία να υπερασπιστούν κανέναν από τους τίτλους που κατέκτησαν, αφού για μια εξαετία όταν τερμάτιζαν στην 1η θέση του κυπριακού πρωταθλήματος την επόμενη χρονιά συμμετείχαν στην Α’ Εθνική. Τρεις τίτλους κατέκτησε και η ΕΠΑ Λάρνακας, ενώ δύο φορές στην κορυφή τερμάτισε ο Πεζοπορικός Λάρνακας. Οι δύο σύλλογοι που ενοποιήθηκαν για να δημιουργήσουν την ΑΕΚ Λάρνακας, η οποία ακόμη δεν κατάφερε να κατακτήσει το πρωτάθλημα.
Από εκεί και πέρα με ένα τίτλο είναι ο Άρης Λεμεσού, η Ένωσις Νέων Τραστ, που ήταν η πρώτη ομάδα που κατέκτησε το πρωτάθλημα, αλλά διαλύθηκε λίγα χρόνια αργότερα. Ένα τρόπαιο κατέκτησε και η Τσετίν Καγιά, που το 1955 αποχώρησε από την ΚΟΠ, όπως και όλες οι τουρκοκυπριακές ομάδες.
Από τους έντεκα συλλόγους που κατέκτησαν το πρωτάθλημα οι τέσσερις κατάφεραν να το πάρουν και αήττητοι τουλάχιστον μια χρονιά. Τις περισσότερες φορές το πέτυχε ο ΑΠΟΕΛ, πέντε στον αριθμό. Δύο χρονιές, αλλά και πιο πρόσφατα, τα κατάφερε η Ανόρθωση. Η ομάδα της Αμμοχώστου μάλιστα μετράει το επίτευγμα ότι έμεινε αήττητη σε πρωτάθλημα με περισσότερες αγωνιστικές και συγκεκριμένα 32. Αήττητοι πρωταθλητές στέφθηκαν από μια φορά ο Απόλλωνας και η Ομόνοια.
Στη λίστα με όσους έφτασαν στην επίτευξη του νταμπλ, δηλαδή την κατάκτηση του πρωταθλήματος και του κυπέλλου την ίδια αγωνιστική περίοδο, βρίσκονται πέντε σύλλογοι. Τελευταία φορά που σημειώθηκε ήταν τη σεζόν 2014-2015 από τον ΑΠΟΕΛ και ήταν η έκτη στην ιστορία του. Πέντε νταμπλ έχει η Ομόνοια, από δύο πέτυχαν η Ανόρθωση και η ΕΠΑ, ενώ η Τραστ το πέτυχε μια φορά.
Κατακτήσεις τίτλων
- ΑΠΟΕΛ 29 πρωταθλήματα (1935-1936, 1936-1937, 1937-1938, 1938-1939, 1939-1940, 1946-1947, 1947-1948, 1948-1949, 1951-1952, 1964-1965, 1972-1973, 1979-1980, 1985-1986, 1989-1990, 1991-1992, 1995-1996, 2001-2002, 2003-2004, 2006-2007, 2008-2009, 2010-2011, 2012-2013, 2013-2014, 2014-2015, 2015-2016, 2016-2017, 2017-2018, 2018-2019, 2023-2024)
- ΟΜΟΝΟΙΑ 21 πρωταθλήματα (1960-1961, 1965-1966, 1971-1972, 1973-1974, 1974-1975, 1975-1976, 1976-1977, 1977-1978, 1978-1979, 1980-1981, 1981-1982, 1982-1983, 1983-1984, 1984-1985, 1986-1987, 1988-1989, 1992-1993, 2000-2001, 2002-2003, 2009-2010, 2020-2021)
- ΑΝΟΡΘΩΣΗ 13 πρωταθλήματα (1949-1950, 1956-1957, 1957-1958, 1959-1960, 1961-1962, 1962-1963, 1994-1995, 1996-1997, 1997-1998, 1998-1999, 1999-2000, 2004-2005, 2007-2008)
- ΑΕΛ 6 πρωταθλήματα (1940-1941, 1952-1953, 1954-1955, 1955-1956, 1967-1968, 2011-2012)
- ΑΠΟΛΛΩΝΑΣ 4 πρωταθλήματα (1990-1991, 1993-1994, 2005-2006, 2021-2022)
- ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΣ 3 πρωταθλήματα (1966-1967, 1968-1969, 1970-1971)
- ΕΠΑ 3 πρωταθλήματα (1944-1945, 1945-1946, 1969-1970)
- ΠΕΖΟΠΟΡΙΚΟΣ 2 πρωταθλήματα (1953-1954, 1987-1988)
- ΤΡΑΣΤ 1 πρωτάθλημα (1934-1935)
- ΤΣΕΤΙΝ ΚΑΓΙΑ 1 πρωτάθλημα (1950-1951)
- ΑΡΗΣ 1 πρωτάθλημα (2022-2023)
Αήττητοι πρωταθλητές
- ΑΠΟΕΛ 5 χρονιές (1938-1939, 1946-1947, 1947-1948, 1948-1949, 1995-1996)
- ΑΝΟΡΘΩΣΗ 2 χρονιές (1956-1957, 2007-2008)
- ΟΜΟΝΟΙΑ 1 χρονιά (1984-1985)
- ΑΠΟΛΛΩΝΑΣ 1 χρονιά (2005-2006)
Νταμπλούχοι
- ΑΠΟΕΛ 6 φορές (1936-1937, 1946-1947, 1972-1973, 1995-1996, 2013-2014, 2014-2015)
- ΟΜΟΝΟΙΑ 5 φορές (1971-1972, 1973-1974, 1980-1981, 1981-1982, 1982-1983)
- ΑΝΟΡΘΩΣΗ 2 φορές (1961-1962, 1997-1998)
- ΕΠΑ 2 φορές (1944-1945, 1945-1946)
- ΤΡΑΣΤ 1 φορά (1934-1935)