Ο ήχος… πίσω από την εικόνα
Μια τηλεοπτική μετάδοση χρειάζεται περιγραφή για να είναι πλήρης. Με τη βοήθεια ενός έμπειρου δημοσιογράφου στον τομέα των μεταδόσεων, μεταφέρουμε πληροφορίες για τη διαδικασία προετοιμασίας πριν τον αγώνα, αλλά και όταν ξεκινήσει. Ο Ανδρέας Βιολάρης σε συνέντευξη που μας παραχώρησε μίλησε για τα βήματα που ακολουθεί ο ίδιος πριν καθίσει μπροστά από την οθόνη και βάλει το μικρόφωνο. Λίγες εβδομάδες πριν τη συνέντευξη μάλιστα αποδέχτηκε να μας έχει μαζί του στο στούντιο σε μετάδοση αγώνα στο πλαίσιο της αγγλικής Premier League, όπως βλέπεται στις φωτογραφίες του κειμένου.
Πέραν των πιο πάνω μας ανέφερε ποιες είναι οι διαφορές που έχουν οι τηλεοπτικές μεταδόσεις με αυτές στο ραδιόφωνο. Επίσης μοιράστηκε μαζί μας τη διαδρομή του στο χώρο της δημοσιογραφίας και αποκάλυψε αξέχαστους αγώνες που περιέγραψε, ενώ χαρακτήρισε «εμπειρίες ζωής» τα ταξίδια στο εξωτερικό για μετάδοση αγώνων.
Ποια είναι η προετοιμασία σου πριν τη μετάδοση ενός αγώνα;
«Ανάλογα από το παιχνίδι, ποιας διοργάνωσης είναι, χρειάζεται περισσότερη ή λιγότερη προετοιμασία. Για Premier League η προετοιμασία που χρειάζομαι για το παιχνίδι αυτό καθαυτό είναι λιγότερη γιατί είναι πρωτάθλημα που παρακολουθώ και διαβάζω σχεδόν καθημερινά τον αγγλικό Τύπο, έχοντας μια γενική ιδέα τι συμβαίνει. Αυτό περιορίζει το χρόνο προετοιμασίας που χρειάζομαι για να πάω να κάνω ένα συγκεκριμένο παιχνίδι μεταξύ δύο ομάδων.
Την παραμονή του αγώνα θα διαβάσω συγκεκριμένα ειδήσεις για τις δύο ομάδες. Τα αγωνιστικά νέα, δηλώσεις προπονητών και ότι άλλο υπάρχει όπως μεταγραφικό ή ακόμη ιδιοκτησιακό αν υπάρχουν εξελίξεις. Αν τύχει και δεν είδα το προηγούμενο παιχνίδι ή είναι ομάδα που δεν παρακολουθών αρκετά θα δω τι έκανε στα προηγούμενα ματς.
Εμένα γενικά μου αρέσει να μεταφέρω στον υπολογιστή ή σε χαρτί τις πληροφορίες που συλλέγω, αποτυπώνεται καλύτερα στο μυαλό μου. Έτσι, κατά τη μετάδοση ναι μεν έχω μπροστά μου τις σημειώσεις αλλά πιο πιθανόν να μην χρειαστεί να τις κοιτάξω γιατί θυμάμαι τις πληροφορίες. Η διαδικασία είναι παρόμοια και για αγώνες Champions League γιατί είναι ομάδες που παρακολουθώ.
Αν κάνω για παράδειγμα μετάδοση πρωταθλήματος που έκανα και παλαιότερα όπως το πορτογαλικό θα αφιερώσω περισσότερες ώρες, να προετοιμαστώ για τις ομάδες, τους παίκτες, τους προπονητές, όλα τα νέα για το παιχνίδι. Η αλήθεια αυτή η διαδικασία, να διαβάσω για παίκτες που δεν ξέρω, μου αρέσει παραπάνω γιατί σε αντίθεση με αγώνα Premier League δεν έχω να μάθω και πολλά νέα πράγματα. Οπότε μου αρέσει να προετοιμάζομαι και για πρωταθλήματα και ομάδες που δεν ξέρω και τόσο καλά.
Γενικά η προετοιμασία μπορεί να περιλαμβάνει και σεμινάρια όπως αυτά που γίνονται κάθε χρόνο για τους κανονισμούς διαιτησίας. Είναι εξίσου σημαντικό ο δημοσιογράφος που έχει την ευθύνη περιγραφής αγώνων να γνωρίζει όσον πιο καλά γίνεται τους κανονισμούς για να βοηθά τον τηλεθεατή σε φάσεις που δημιουργούνται ερωτήματα εάν οι διαιτητές πήραν σωστή απόφαση. Δεν χρειάζεται απαραίτητα να πάρει θέση εκτός αν είναι μια ξεκάθαρη φάση, αν είναι θέμα κρίσης όπως κάποιο χέρι απλώς εξηγεί τον κανονισμό ως έχει και δίνει την ευκαιρία στον τηλεθεατή να σχηματίσει την άποψη του για μια φάση».
Πώς εντοπίζεις νέες πληροφορίες που προκύπτουν κατά τη διάρκεια της περιγραφής του αγώνα;
«Κατά τη διάρκεια του αγώνα έτσι κι αλλιώς έχω μπροστά μου τυπωμένα σε κόλλες τα στοιχεία με τις πληροφορίες που έχω μαζέψει και σίγουρα έναν υπολογιστή που ανά πάσα στιγμή μπορώ να έχω πρόσβαση σε οποιαδήποτε πληροφορία με στατιστικά. Πχ για κάποιον παίκτη μπορώ να δω πόσες συμμετοχές έχει, τα γκολ του, τις προηγούμενες ομάδες κλπ.
Πλέον με την τεχνολογία, τα κοινωνικά δίκτυα, υπάρχουν συγκεκριμένες σελίδες που προσφέρουν άμεσα στατιστικά και πληροφορίες. Μόλις επιτευχθεί ένα γκολ προκύπτουν στατιστικά που τα εντοπίζεις εκείνη την ώρα ή κάποια μπορεί να τα γνώριζες από πριν, όπως για παράδειγμα ένα ρεκόρ που σημειώθηκε έπειτα τέρμα που πέτυχε συγκεκριμένος ποδοσφαιριστής».
Διαφορές ραδιοφώνου και τηλεόρασης σε μετάδοση αγώνα:
«Το να δίνεις πληροφορίες σε αυτούς που ακούνε, είτε είναι στατιστικά ή προϊστορία, πρέπει να γίνονται με μέτρο. Ομολογώ πως κάποιες φορές μπορεί να δίνω περισσότερες πληροφορίες απ’ όσες πρέπει ή ακόμη να μιλώ περισσότερο απ’ όσο χρειάζεται γιατί η τηλεοπτική μετάδοση είναι πολύ διαφορετική από τη ραδιοφωνική. Ο τηλεθεατής έχει ήδη την εικόνα, ενώ στο ράδιο ο ακροατής περιμένει με τη φωνή σου να κάνει εικόνα στο μυαλό του. Πχ ο τάδε παίκτης κρατά μπάλα στη δεξιά μεριά πλησιάζει τη μεσαία γραμμή, την περνάει, φτάνει μέχρι το σημαιάκι του κόρνερ σεντράρει στο δεύτερο δοκάρι και υπάρχουν τόσοι παίκτες στην περιοχή, πρέπει να κάνεις τον ακροατή να νομίζει ότι είναι μέσα στο γήπεδο και βλέπει τι συμβαίνει.
Στο ράδιο επικεντρώνεσαι σχεδόν 100% να κάνεις εικόνα σε αυτόν που σε ακούει. Δεν χρειάζονται τόσες πληροφορίες με στατιστικά, κυρίως γιατί στην Κύπρο το ράδιο είναι ένα μέσο που οι περισσότεροι που ακούνε είναι όταν βρίσκονται στο αυτοκίνητο. Μπορεί να χρειαστεί να ακούσουν μόνο μερικά λεπτά, η πλειοψηφία δεν ακούει όλο τον αγώνα από το ράδιο. Για αυτό πρέπει κάθε 5-6 λεπτά να λες το σκορ, σε τι λεπτό είναι ο αγώνας, την εικόνα της αναμέτρησης. Στην τηλεόραση δεν χρειάζεται τόσο να το κάνεις αυτό, ο τηλεθεατής τα βλέπει και μπορείς μάλιστα να αφήσεις για μερικά δευτερόλεπτα την εικόνα να μιλήσει από μόνη της αν υπάρχει και φυσικός ήχος. Δεν χρειάζεται να μιλάς τόσο πολύ αν δεν υπάρχει κάποια φάση και να κουράζεις τον τηλεθεατή. Εγώ μπορεί να κάνω αυτό το λάθος, παρασύρομαι να μιλώ πολύ και ίσως επειδή ξεκίνησα πρώτα να κάνω ραδιοφωνικές μεταδόσεις και έπειτα πήγα στο τηλεοπτικό και ήθελα χρόνο προσαρμογής».
Από πότε είσαι στο χώρο της δημοσιογραφίας;
«Τελείωσα τις σπουδές μου το Καλοκαίρι του 2005 και επιστρέφοντας μετά από τέσσερα χρόνια στο Λονδίνο είχα την τύχη να ξεκινήσω αμέσως. Μετά από λίγες εβδομάδες άρχισα δουλειά στο “Super Sport” και έμεινα για τρία χρόνια, στη συνέχεια πήγα για ένα χρόνο και κάτι στην εφημερίδα «Πολίτης». Έπειτα για μια εφταετία ήμουν στο συγκρότημα «Δίας» και ακολούθως ήρθα στο “ΣΠΟΡ FM” που βρίσκομαι εδώ έξι χρόνια. Ραδιοφωνικές μεταδόσεις ξεκίνησα σχεδόν αμέσως, από τον πρώτα χρόνο. Στην πορεία, μετά από λίγα χρόνια στο χώρο, περίπου το 2009 ξεκίνησα τις τηλεοπτικές μεταδόσεις».
Από το στούντιο ποιοι είναι οι σημαντικότεροι αγώνες που έκανες περιγραφή και ποιοι αυτοί με την πιο απίστευτη εξέλιξη;
«Από το στούντιο περιέγραψα τελικό Champions League, της Τσέλσι με τη Μάντσεστερ Σίτι. Δεν μπορώ να σκεφτώ κάτι πιο σημαντικό από τελικό αυτής της διοργάνωσης, από τη στιγμή που δεν έκανα ποτέ μεταδόσεις εθνικών ομάδων σε Euro και Mundial.
Απίστευτος σε εξέλιξη αγώνας είναι το πρόσφατο 7-0 της Λίβερπουλ απέναντι στη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ. Είναι ο ορισμός του απίστευτου, κάτι που δεν περίμενε κανένας να συμβεί, νίκη με 7-0 σε αυτό το ντέρμπι και μάλιστα με την κατάσταση που βρίσκονταν οι δύο ομάδες, ακόμη κι αν γινόταν πέρσι πάλι θα ήταν απίστευτο αλλά εντάξει η συγκεκριμένη ομάδα της Γιουνάιτεντ θα έλεγες μπορεί να χάσει με οποιοδήποτε σκορ. Απίστευτο και το 2-5 της Ρεάλ Μαδρίτης επί της Λίβερπουλ λίγες μέρες πριν και άλλα πολλά τέτοια.
Αν έπρεπε όμως να διαλέξω ένα θα ήταν το Μάντσεστερ Σίτι-Τότεναμ το 2019 στα προημιτελικά του Champions League, γιατί πέραν από την εξέλιξη και την ανατροπή του παιχνιδιού, τον εκπληκτικό ρυθμό που είχε, από όλες τις μεταδόσεις μου ίσως ήταν ο αγώνας με τα λιγότερα κενά από διάφορες καθυστερήσεις, διακοπές για τραυματισμούς, είχε φοβερή ένταση από την αρχή μέχρι το τέλος και η τροπή τελικά, με το γκολ στις καθυστερήσεις που άλλαξε την πρόκριση αλλά ακυρώθηκε από το VAR, που ήταν από τις πρώτες μεγάλες ανατροπές μέσω του βίντεο. Είχε κερδίσει η Τότεναμ 1-0 στο νέο της γήπεδο και στο δεύτερο παιχνίδι μετρούσε το εκτός έδρας γκολ και τελείωσε 4-3, αφού το γκολ του Στέρλινγκ που έκανε το 5-3 ακυρώθηκε».
Τι μεταδόσεις έκανες από το γήπεδο αλλά εξωτερικό;
«Για τηλεοπτικές μεταδόσεις εκτός Κύπρου πήγα στον τελικό του Champions League το 2022 και σε λίγους αγώνες κυπριακών ομάδων στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις. Τα τελευταία δέκα χρόνια είμαι στην εκπομπή της Cytavision την Πέμπτη για το Europa League οπότε δεν μπορώ λείπω Τρίτη, Τετάρτη, Πέμπτη που θα μπορούσα να μεταδώσω παιχνίδι κυπριακής ομάδας.
Ραδιοφωνικές μεταδόσεις έκανα πολλές, περίπου στις 40, με προκρίσεις αλλά και αποκλεισμούς κυπριακών ομάδων στην Ευρώπη. Το κορυφαίο παιχνίδι που έκανα ραδιοφωνική μετάδοση ήταν της Εθνικής Κύπρου με την Ιταλία στην Πάρμα, με προπονητή τον Άγγελο Αναστασιάδη. Προηγηθήκαμε 0-2 με γκολ του Γιάννη Οκκά και του Χρύση Μιχαήλ. Οι Ιταλοί είχαν γεμίσει το γήπεδο, δεν έπαιζαν συχνά στην Πάρμα, περίμεναν νίκη με πολλά γκολ, αλλά σοκαρίστηκαν με το 0-1 και μετά το 0-2. Εμείς στην περιγραφή πανηγυρίζαμε στο πλαίσιο της μετάδοσης, στην κερκίδα μας έβλεπαν με το μισό τους, ούτε ξέρω τι μας έλεγαν στα ιταλικά… Μετά οι Ιταλοί έβαλαν αλλαγή τον Τζιλαρντίνο και έκανε χατ-τρικ».
Τι αποκόμισες από τις μεταδόσεις εκτός Κύπρου;
«Πέραν από το κομμάτι της δουλειάς, είτε ράδιο είτε τηλεόραση, είτε τελικός Champions League, είτε ταξίδι στο Καζακστάν ή στη Μολδαβία είναι φοβερές οι εμπειρίες. Ταξίδεψα σε χώρες και πόλεις που δεν θα πήγαινα διαφορετικά, δεν υπήρχε περίπτωση να πάω στη ζωή μου αν δεν ήταν για αυτό τον σκοπό, τη μετάδοση ενός αγώνα. Η δουλειά με βοήθησε να μάθω χώρες, πόλεις, πολιτισμούς και κόσμο που δεν φανταζόμουν ότι θα ταξιδέψω. Πέραν από το επαγγελματικό, προσωπικά ήταν εμπειρίες ζωής κάποια».